Czosnek. Lekarstwo na wszystko?
„Na bóle duszy i ciała czosnek najlepiej działa.”
Ferdynand Kiepski Świat według Kiepskich
Mimo, że osobiście nigdy nie przepadałam za tym serialem to muszę przyznać, że ten cytat baardzo mi się spodobał :) Doskonale odzwierciedla stosowaną przeze mnie filozofię w ostatnim czasie.
Przez wiele lat byłam takim cherlakiem, co to po dłuższym spacerze smarkał przez trzy tygodnie. Wiecznie problem z zatokami, przeziębieniami itd. W tym roku powiedziałam sobie dość! I tak zaczęła się moja czosnkowa kuracja…
Historia czosnku w pigułce.
Najstarsze, znane nam cywilizacje stosowały czosnek jako substancję wzmacniającą. Historycy dowodzą, że już w czasach sumeryjskich był on powszechnie używany. Egipscy faraonowie karmili nim robotników, budujących piramidy. Gdy podczas wylania Nilu zniszczone zostały uprawy czosnku robotnicy podnieśli bunt i odmówili pracy tak długo, aż wznowiono jego „dostawy”. Wierzyli bowiem, iż bez czosnku ich ciała i dusze nie wytrzymają pracy przy budowie. Pierwszy dokument o medycznych właściwościach tego warzywa pochodzi z około 1550 r. p.n.e. i zawiera 22 przepisy na lekarstwa z jego zastosowaniem. Około 450 lat p.n.e. Hindusi wyśpiewywali „hymn na cześć czosnku” – dla nich był to środek na długowieczność (było w tym ziarno prawdy, ale o tym później). Hipokrates w czasach starożytnej Grecji odkrył oczyszczające organizm właściwości czosnku, a nadworny lekarz cesarski w czasach świetności Rzymu używał go na…wszystko :)
Zdaniem francuskiego odkrywcy Henri Joutela nazwa miasta Chicago pochodzi właśnie od czosnku. Podobno Indiańskie szczepy Illionois nazywały tamtejsze tereny Chicagoua przez to, że od zarania dziejów na ogromnych połaciach rósł tam dziki czosnek.
Im bliżej naszych czasów tym wzmianek o czosnku coraz więcej. Pasteur pisał o jego właściwościach antybakteryjnych, Schweitzer stosował jako lek na czerwonkę, a wojskowi lekarze w czasach obu wojen mówili na niego rosyjska penicylina. Był stosowany praktycznie wszędzie, szczególnie w miejscach i czasach, gdy utrudniony był dostęp do antybiotyków. W 1965 r. w ZSRR panowała epidemia grypy, na co rząd tego kraju postanowił sprowadzić 500 ton czosnku, by obywatele jedli go zwalczając chorobę i profilaktycznie.
Z resztą, w nie tak dawnej historii… bo za czasów mojego dzieciństwa, pamiętam, że każde przeziębienie kończyło się syropem cebulowym oraz mlekiem z miodem i czosnkiem.
Co by nie mówić, coś w tym czosnku musi być…
Składniki czosnku.
Czosnek ma w sobie sporo witamin, minerałów i związków aktywnych, które działają na różne aspekty zdrowia.
Związki bioaktywne.
Czosnek zawiera między innymi specyficzne związki siarki, takie jak alliina oraz skordynina A i B. Podobno to one są odpowiedzialne za wręcz „magiczne” właściwości tego warzywa. Alliina podczas siekania, zgniatania czy mielenia ząbków czosnku rozkłada się do allicyny – związku odpowiedzialnego za nieprzyjemny zapach, ale i silne antybiotyczne działanie. Za co dokładnie odpowiada skordynina nie udało mi się znaleźć, zawsze jednak wspominana jest razem z alliiną, to też wnioskuję, że funkcje ma bardzo podobną – bakteriobójczą.
Flawonoidy. Związki te nie są niezbędnymi składnikami odżywczymi, ale coraz bardziej docenia się ich znaczenie w walce z substancjami toksycznymi i niebezpiecznymi dla organizmu, których tak wiele jest ostatnio w naszej żywności i otoczeniu. Wzbudzają one zainteresowanie, gdyż wykazują potencjalnie korzystne działanie przeciwwirusowe, antyalergiczne, przeciwzapalne, przeciwutleniające oraz antynowotworowe. Warto jeść czosnek, ponieważ ma całkiem sporo związków polifenoli (grupa flawonoidów), bo aż 36 mg/100g. Jest jednak pewne zastrzeżenie co do tych związków. Są donosy jakoby szkodziły strukturze DNA płodów. Ile w tym prawdy? Nie wiem, ale ciężarnym Paniom polecam nie przeginać z czosnkiem ;)
Ponad to w ząbkach czosnku są tzw. śluzy, które wspomagają trawienie i są dobre na kaszel.
Minerały.
Czosnek jest warzywem bogatym w minerały:
- wapń – wzmacnia kości i stawy, zwiększa odporność na fizjologiczne efekty stresu, pozytywnie wpływa na koncentrację i wzmacnia odporność organizmu. Czosnek w 100 g zawiera ok 18% dziennego zapotrzebowania na wapń
- żelazo – wspomaga wzrost, pomaga zwalczyć senność i zmęczenie, wzmacnia kondycję fizyczną i psychiczną, wpływa na produkcję czerwonych krwinek. W 100 g czosnku jest go ok 9% dziennego zapotrzebowania
magnez – uczestniczy w wielu procesach w organizmie, wpływa na kondycję psychiczną, wspomaga kondycje zębów, włosów, skóry i paznokci, obniża nadciśnienie. Jego zawartość w 100 g czosnku to ok 8% dziennego zapotrzebowania.- fosfor – uczestniczy w gospodarce hormonalnej, chroni serce, jest niezastąpiony do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. Zawartość w 100g czosnku – aż 22% dziennego zapotrzebowania
- potas – wzmacnia śledzionę i wątrobę, pobudza trawienie, wspomaga koncentracje. 100g czosnku zawiera 9% dziennego zapotrzebowania potasu
- sód -wspomaga wydzielanie soków trawiennych, uczestniczy w przewodzeniu impulsów nerwowych, jest jednym z czynników regulujących objętość płynów ustrojowych. W 100g czosnku jest go zaledwie 17mg, czyli jedynie 1% dziennego zapotrzebowania, ale zawsze ;)
- cynk – jest niezbędnym mikroelementem w naszym życiu, wpływa na przemianę materii, ma wpływ na prawie wszystkie podstawowe procesy życiowe, poprawia odporność organizmu, uczestniczy w gojeniu się ran. Zawartość w czosnku – 1,16mg/100g, czyli 15% dziennego zapotrzebowania
- mangan – niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu, niedobory w czasie wzrostu mogą powodować fizyczne deformacje. 100g czosnku zawiera aż 93% dziennego zapotrzebowania
- selen – wzmacnia odporność organizmy, spowalnia procesy starzenia się i pozytywnie wpływa na męską potencję ;) 100 g czosnku zawiera ok 26% dziennego zapotrzebowania
- siarka – poprawia krążenie, wspomaga naturalną barierę chroniącą przed toksynami. Nie znam przedziału zawartości
- german – wspomaga detoksykację organizmy, spowalnia procesy starzenia się komórek, chroni przed szkodliwym promieniowaniem. Nie znam zakresu zawartości w czosnku (jeśli ktoś wie chętnie uzupełnię wpis o tę informację ;))
Oczywiście każdy z tych pierwiastków ma znacznie więcej właściwości, konsekwencji niedoboru, konsekwencji przedawkowania itd itp., wypisałam tu jedynie po kilka właściwości w celach poglądowych. By dowiedzieć się więcej zachęcam do zajrzenia chociażby do Wikipedii, tam już jest całkiem sporo informacji.
Kolejna sprawa. Wiadomo nie ma takiej możliwości, by ktoś zjadł w ciągu dnia 100g czosnku, dlatego dla ułatwienia powiem Wam, że jeden średni ząbek ma około 4g.
Witaminy.
W czosnku są też witaminy. Między innymi te z grupy B, które wzmacniają i regenerują mózg, powodują, że łatwiej się zrelaksować i spokojnie zasnąć, podnoszą odporność organizmu, wzmacniają efektywność wysiłku fizycznego, odmładzają skórę czy poprawiają ostrość widzenia. Oczywiście jest też witamina C, którą wszyscy dobrze znają oraz witamina A, która działa np. pozytywnie na wzrok.
Wartości odżywcze.
Czosnek w prawie w 65 % złożony jest z wody, a w około 25% węglowodanów. Jeden ząbek czosnku zawiera niecałe 6 kcal i 0,4 g błonnika. To świetny dodatek dla każdego bez względu na dietę ;)
Na przeziębienie, serce i sąsiadów.
Bogactwo składników w czosnku powoduje, że wspomaga leczenie wielu chorób, niedoborów i ogólnie wzmacnia organizm. Tak naprawdę wypisanie wszystkich korzyści jakie daje spożywanie tego aromatycznego warzywa zajęło by tyle miejsca, co niejedna epopeja. Z tego powodu postanowiłam, że wszystko opiszę w kolejnej części artykułu, tak by nie katować Was zbyt dużą dawką informacji na raz ^^
Jak każdy wie, czosnek jest również dobry na wampiry, natrętnych amantów i nielubianych sąsiadów. Jednakże nie zawsze chcemy by towarzyszył nam zapach naszej prozdrowotnej „przekąski”, dlatego w kolejnej części opiszę też znane sposoby na pozbycie się czosnkowego smrodku ;)
Zapraszam do „filowania” na następną część!
c.d.n.
